Akciğer Kanseri Tedavisindeki Yenilikler

Akciğer Kanseri Tedavisindeki Yenilikler

Dünyada kanser ölümleri arasında ilk sırada yer alan akciğer kanserinin tedavisinde son yıllarda gerek cerrahi gerekse de ilaç tedavileri hastaların yaşam kalitesini artırıyor.

Akciğer kanserleri günümüzde hem erkeklerde hem de kadınlarda en çok öldüren kanser türüdür. Akciğer kanseri kuşkusu olduğunda, radyolojik ve girişimsel yöntemlerle tanı konulur. Sonra hastalığın yaygınlığını saptamak ve tedavi seçeneklerini belirlemek için evreleme yapılır. Evreleme, bilgisayarlı göğüs tomografisi (BT), tüm vücut PET/BT, beyin MR ve gerekirse biyopsilerle yapılır. Hasta cerrahiye uygunsa bir sonraki aşama, hastanın bu ameliyatı kaldırıp kaldıramayacağının değerlendirilmesidir. Solunum fonksiyonları, kalp rezervi ve diğer eşlik eden hastalıklar açısından hasta değerlendirilir. Eşlik eden rahatsızlıklar en iyi tedavi durumunda ameliyata alınır.

Yine tıbbi teknolojinin gelişmesi ve eğitim olanaklarının artmasıyla daha az invazivcerrahi yöntemlerin kullanılması artmıştır.  “Kapalı ameliyatlar” denen ‘videotorakoskopik yöntemler’ ve ‘robotik cerrahi’ ile akciğer kanseri ameliyatları daha az travmatik ve daha güvenli olarak yapılmaya başlandı. Erken evrelerde yapılsa da,  bu yöntemlerle, hastalar daha büyük ameliyatları, açık ameliyatlara göre daha iyi tolere edebiliyor. Önceden standart akciğer kanseri ameliyatlarında her türlü tümörde bir lobun alınması standart tedavi olarak şart iken şimdi, boyutu iki cm’ye kadarolan tümörlerde ve özellikle BT’de buzlu cam görünümündeki ‘adenokanserler’ de ‘wedge rezeksiyon’ denilen en az akciğer dokusunun çıkarıldığı, ameliyat şeklinin bile yeterli olduğu kabul edilmeye başlandı. Böylece solunum fonksiyonları kısıtlı bir grup hasta daha ameliyat şansı yakalamış oldu” diyor. “Küçük hücreli akciğer kanserleri” eskiden ameliyat şansı olmayan tümörler olarak kabul edilirlerdi. Günümüzde, PET/BT ve beyin MR tetkiklerinde, başka yere metastaz (sıçrama) yapmadığı teyit edilmiş, erken evre küçük hücreli akciğer kanserlerinde, “mediastinoskopi” ile bölgesel lenf bezlerinde tutulum olmadığı doğrulandığında ameliyat önerilir. Ameliyat sonrası beyine koruyucu radyoterapi verilir. Bu hastalarda sağkalım, diğer akciğer kanserleriyle yaklaşık aynıdır.  Son yıllarda, ‘İntraoperatif Radyoterapi’ (IORT) uygulamaya girmiştir,  İntraoperatif radyoterapi, ameliyat esnasında uygulanan radyoterapi yöntemidir.  Ameliyat sırasında, anatomik yapılar nedeniyle cerrahi sınırlar açısından riskli bölgede, tümör nüksünün önlenmesi için uygulanır.Bu tedavinin avantajı, ameliyat sonrası yapılacak radyoterapi tedavisinin süresini azaltması, yara iyileşmesi için beklemeye gerek kalmadan ameliyat anında tedavinin uygulanması ve çevre dokuların radyasyon riskine maruz kalmamasıdır. Hasta daha erken normal yaşama döner.

İLERİ AKCİĞER KANSERİ VE METASTAZI OLAN HASTALARA YENİ İLAÇ TEDAVİLERİ

Akciğer kanserinin tedavisinde yenilikler denildiğindeşu an için küçük hücreli olanlardan bahsetmek mümkün. İleri akciğer kanseri ve metastazı olan hastalar için yeni ilaç tedavileri söz konusu. “Küçük hücreli dışı akciğer kanserlerinde hücre tiplerine göre  , adenokanser ve adenokanser olmayanlar diye de ayırıyoruz. Bunlara göre tedavide farklılıklar vardır. Bazı hastalara kemoterapi bazı hastalara ise hedefe yönelik ilaç tedavileri uygulanır.  bunları belirlemek için hem patoloji hem de moleküler genetik tetkikler  kullanılır.

İLAÇLAR YAŞAM KALİTESİNİ ARTIRIYOR

Bu ilaçlarla tedavide amaç; hastalığın kronikleşmesini sağlamak, yani hastanın bu hastalıkla hayatını devam ettirmesidir. Bundan yüksek oranda başarı elde edilebilmekte ve hastalığın kontrolü uzun sürede sağlanabilmektedir.  Ama bir süre sonra tümör hücrelerinde ilaca karşı direnç gelişebilmekte  ve bazı yeni mutasyonlar oluşmaktadır. Bu durumda ilaçlarda değişiklik yapılması veya kemoterapiye geçilmesi gerekir. Bu ilaçların kemoterapiden farklı birtakım yan etkileri vardır. Örneğin, bu ilaçlar saç dökmez, enfeksiyon, kanama gibi komplikasyonlara yol açmaz ancak bu ilaçların da kendilerine has birtakım yan etkileri vardır. O nedenle bu ilaçları verecek hekimin tıbbi onkoloji uzmanı olması ve bu konularda eğitimli-deneyimli olması lazım. Çünkü ilaçlarla nasıl baş edilebileceğini bilmesi ve yan etkileri en aza indirmesi hastanın yaşam kalitesini artırır ve istenilen etkinin alınmasını sağlar.